Edimsel koşullanma deneyi

SKİNNER - " Edimsel Koşullanma Deneyi " 

1930’lu yıllarda B.F. Skinner süregelen davranışları açıklamanın yollarını arıyordu.Thorndike " Etki Yasası'nı ortaya atmıştı.Belirli davranışların nasıl ödüllendirildiğini bu yasa net bir şekilde açıklıyordu.

Fakat Skinner’ın aradığı bu değildi.O davranışların nasıl geliştiğini gelişimi objektif şekilde izlendiğinde değiştirebilir mi yoksa her koşulda sabit mi bunu merak ediyordu.

Skinner’ın bu merakı psikoloji biliminin literatürüne ve etkili tüm bilimlere yepyeni bir söz öbeği kazandırdı: Edimsel koşullanma.

Davranışlara verilen tepkinin değişmesi ile davranışın da değişebileceğini fark eden Skinner, klasik koşullanmadan farklı bir koşullanmanın varlığını kanıtlamış oldu.Minik fare birazdan bilim dünyasına yapacağı katkıdan habersiz bir biçimde aç aç dolaşıyordu.Skinner’ın önceden hazırladığı düzeneğe yavaşça konuldu.Aç aç dururken bir yerlerden leziz bir peynir kokusu alan fare büyük bir sevinçle peynire koştu.

Fakat peynir ulaşamayacağı bir yerdeydi.Etrafına bakındı.Birden bir pedal gördü "Kaybedecek neyim var" diyerek pedala basan minik fare birden bire önüne düşen peynir ile şoka uğradı.Skinner ' ın zaferle gülen gözleri eşliğinde koca peyniri mideye indirdi.Ertesi gün yine aç aç dolanırken pedalı gördü artık oradan peynir geldiğini öğrenmişti ve koca peyniri yine afiyetle yedi.Ertesi gün de aynı şeyi yaptı.Ta ki bir gün pedala bastığında cani aciyana kadar.Küçük bir elektrik şoku alan fare gerçekten şok oldu.Ertesi gün de aynısını yaşayan fare artik pedala basmamaya başladı.

Bu deneyle Skinner davranışlara verilen tepkinin öğrenmeyi değiştirebildiği sonucuna vardı.

Operant (edimsel) koşullanmada organizma davranışın sonucuna göre eylemi gerçekleştirir veya gerçekleştirmez.Olumlu bir şekilde pekiştirildiğinde davranışın ortaya çıkma olasılığı artar.Olumsuz pekiştirece maruz kalan organizma ise davranışa son vermeye eğilimli olur.