Tarihsel Venedik şehri seçimle gelen bir Venedik Dükü tarafından idare edilen Venedik Cumhuriyeti'nin başkenti ve özellikle ortaçağ sonrasında Avrupa´nın en önemli ticaret başkentlerinden biri olmuştur.. Venedikliler, Türklerden ve Araplardan öğrendikleri sayı sistemi ile ticaret aritmetiğini en üst düzeye çıkarmışlar ve bu nedenle bütün Avrupalı tacirler bu aritmetiği öğrenebilmek için Venedik'te açılan birçok okula gelerek eğitim almışlardır.
Tarihsel Venedik nüfusu o dönemlerde 300.000 civarında iken günümüzde 72.000'e kadar düşmüştür ve halen azalmaktadır. Yaşlı nüfusun yoğunlukta olduğu Venedik, artık anakarada bulunan Mestre adı verilen yeni şehre doğru kaymaktadır. Venedik'te yaşayanların %50'den fazlası geçimlerini turizmden sağlamaktadırlar.[kaynak belirtilmeli] Bugüne kadarki rekor bir günde 150.000 turisttir.[kaynak belirtilmeli] Bu kadar turistik olması ve her şeyin deniz yoluyla taşınması sonucu fiyatlar İtalya'nın geneline göre daha pahalıdır.
Bütün taşımacılığın su yolları ve kanallardan yapıldığı Venedik, Avrupa'nın motorlu kara taşıtlarına izin verilmeyen tek büyük kentidir
İsim
İsim Veneti olarak bilinen halk ile bağlantılıdır (belki de Homer tarafından (W)enetoi) olarak bahsedilenle aynıdır). Kelimenin anlamı kesin değildir. Latince kelime olan Venire (gelmek) veya (Slo)venia dır. Latin kelimesi venetus ile bir bağ, anlamı mavi-deniz olasıdır. Araplar arasında eski ismi بُنْدُقِيَّة (Bündükıyye) olarak bilinir.
Tarihi
Venedik'in orijinine ait tarihsel kayıtların olmadığı zamanda, elde edilebilir kanıtların Venedik'in orijinal nüfusunun Padova, Aquileia, Altino ve Concordia (modern Portogruaro) gibi Roma şehirleri olduğunu gösterdiğinde pek çok tarihçi mutabıktır. Venedik'in tarih sahnesinde ünlenmesi Venedik Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla başlar.
İklim
Yıl ortalaması 13,5 °C'dir. Yılın en sıcak ayları Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Ortalama sıcaklık bu aylarda 23 °C civarındadır. En soğuk ay 3,0 °C ile Ocak ayıdır.
Demografi
Venedik belediye sınırları içindeki nüfus (31 Temmuz 2010 tahminine göre) 270.516 kişidir ve nüfus yoğunluğu km2 başına 652,52 kişidir. Coğrafi bakımdan Venedik hem esas Venedik şehrini ve adaları ve Padova'ya kadar ulaşan anakara parçalarını içine alan Padova-Venedik şehirleşmiş metropolitan alanın bir parçasıdır ve bu metropolitan alanın nüfusu yaklaşık 1,6 milyonu aştığı tahmin edilmektedir.
Venedik belediye sınırları içindeki (2006 Nüfus Sayımına göre) nüfusun %47.5'i erkek, %52.5'i ise kadındir. 18 yaş altı genç nüfus toplam nüfusun %14.36'sini temsil etmektedir. Venediklilerin ortalama yaşı 46'dır. Bu oran İtalya'da 42'dır. 2002 ve 2007 arasındaki 5 yıllık süreçte şehirdeki nüfus %0,2 gerilemiştir. [3]2006 itibarıyle nüfusun %93,70'i İtalyandır.
Venedik komününün belediye sınırları içinde nüfusunun 19. ve 20. yüzyıllarda gelişmesi nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde izlenebilir
Önemli mekânları
Saraylar
(Fondaco dei Turchi veya Palazzo dei Turchi)
"Fondaco dei Turchi"
Fondaco dei Turchi", 13. yüzyılın ilk yarısında Giacomo Palmier tarafından inşa edilmiş bir saray. Fondaco dei TurchiCanal Grande'nin sağ tarafinda San-Marcuola istasyonu'nun karşısında bulunmaktadir.
Venedik'in en eski saraylarından birisi olan "Fondaco dei Turchi" kıvrımlı bağlantıları ve ince sütunlari ile Bizans mimarisinin tipik bir örneğidir. 1621'den itibaren Türk tüccarlar sarayı ticaret merkezi olarak kullanmaya başladılar. 1838'e kadar olan bu süreçte orada ikamet eden Türkler binaya bir cami ve hamam inşa etmişler ve sarayın mimarisini kısmen değiştirmişlerdir. Ayrıca 19 yüzyilin ikinci yarısında başlayan restorasyon çalışmaları esnasında sarayın üst kısmına kubbe biçimde eklemeler yapılmıştır. Saray 1923’den beri "Venedik Doğa Tarihi Müzesi (Museo di Storia Naturale di Venezia") olarak kullanılmaktadır.
Kanallar
Grand Kanal (Canal Grande)
Grand Kanal
Grand Kanal (Canal Grande) yaklaşık 4 km uzunluğunda, 30 ile 70 m genişliğinde, derinliği 5 metreye varan Venedik'teki en büyük kanaldır. Kanal S şeklinde aktığı icin "volta die Canal" olarak isimlendirilir. Grand Kanal'a yaklaşık 45 adet diğer küçük kanallar bağlanmaktadır.
Kanalın sol tarafında San Marco, Cannaregio ve Castello, sol tarafında ise Dorsoduro, San Polo ve Santa Croce bölgeleri bulunur.
Günümüzde Grand Kanal üzerinde 4 köprü bulunmaktadır. İçlerinden en eski olanı Rialto Köprüsüdür. Scalzi Köprüsü ve Accademia Köprüsü nün inşa edildiği 19. yüzyıla kadar "Rialto Köprüsü" Grand Kanal üzerinde iki yakayı birbirine bağlayan tek köprü idi.
Grand Kanal kenarlarında 200'ün üzerinde saray vardır.[5] Saraylarda Gotik, Rönesans ve Barok stiline sıkça rastlanmaktadır. Bazı saraylarda Bizans mimarisi göze çarpar.
Grand Kanal'da ulaşım deniz otobüsleri (vaporetto) ve gondollar ile sağlanmaktadır. Ayrıca deniz taksileri de mevcuttur. Grand Kanalı boydan boya sadece 1 numaralı deniz otobüsü (vaporetto) geçmektedir.
Grand Kanal'da yüzmek para cezasına tabidir. Bu konuda cok sıkı kontroller yapılmaktadır.
Köprüler
Rialto Köprüsü
Venedik kentinin en renkli mekanlarından biridir. Yalnız iki yakayı birbirine bağlamakla kalmaz; aynı zamanda cıvıl cıvıl bir alışveriş mekanıdır. Rialto köprüsünün üzerinde, girişinde ve çıkışında birbirinden güzel cam eşyalar, maskeler, kuklalar, ayakkabı-çanta ve meyve sebzeden tutun da şekerleme ve çöreklere kadar satın alabilecek her şeyi bulabilirsiniz. Bütün bu alışveriş keyfinin ötesinde Rialto Köprüsü'nün üzerinden Grand Kanal manzarası bir harikadır.
Son Nefes Köprüsü (Ponte dei Sospiri )
İç Çekişler Köprüsü veya İşkence Köprüsü olarak da anmaktadır. Düklük Sarayı ile Yeni Hapishane arasında kapalı olarak inşa edilmiş bir köprüdür. İsmini muhtemelen buradan cezaevine giden mahkumların Venedik'e son kez bakmasından almıştır.
Meydanlar
San Marco Meydanı
San Marco meydanı, Venedik'in turistler ve güvercinler tarafindan en çok ziyaret edilen meydanı.
San Marco meydanı 175 uzunluğunda, 82 metre genişliğindedir. Fransız Yazar Alfred de Musset meydan için "Avrupa'nin Salonu", Napolyon ise "Avrupanın en güzel şenlik alanı" ifadesini kullanmıştır.
Meydanın geçmişi 9. yüzyıla dayanmaktadır. O zamanlar meydan düklerin aldıkları kararları açıkladıkları, Markus kilisesinin önündeki küçük bir alandı. Meydan bugünkü konumuna 13. ve 16. yüzyıllar arasındaki çalışmalar sonucunda ulaşmıştır.
Büyük kanal'dan başlandığında (soldan sağa) meydanda sırasıyla şu binalar yer alır: Dükler Sarayı, Porta della Carta, Saat kulesi, Procuratie Vecchie, Procuratie Nove, Campanile ve Biblioteca Marciana.
Meydan aynı zamanda pek çok ünlü ziyaretçileri olmuş olan kahvehaneleri ile de ünlüdür. Meydanın ve İtalya'nın en eski kahvehanesi olan Caffe Florian (1720 yılında inşa edilmiştir) pek çok yazar, şair ve müzisyenin buluşma yeriydi. Goethe, Thomas Mann, Marcel Proust, Hemingway ve Twain gibi pek çok ünlü kişiler kahve içmeye oraya giderlerdi. Hatta Richard Wagner Giuseppe Verdi ile karşılaşmamak için meydanın diğer tarafındaki Caffe Lavena'ya giderdi.
Kültür ve Sanat
Fenice Tiyatrosu (Teatro La Fenice)
Fenice Tiyatrosu Venedik'in en bilinen ve en büyük Opera binasıdır. Dünyaca ünlü pek çok opera eserinin prömiyerleri burada yapılmıştır. Bunlardan bazıları sırayla şu eserlerdir:
1813: Tancredi (Gioachino Rossini)
1823: Semiramis (Gioachino Rossini)
1824: Crociato in Egitto (Giacomo Meyerbeer)
1830: I Capuleti e i Montecchi (Vincenzo Bellini)
1833: Beatrice di Tenda (Vincenzo Bellini)
1836: Belisario (Gaetano Donizetti)
1838: Maria di Rudenz (Gaetano Donizetti)
1844: Ernani (Giuseppe Verdi)
1846: Attila (Giuseppe Verdi)
1851: Rigoletto (Giuseppe Verdi)
1853: La Traviata (Giuseppe Verdi)
1857: Simon Boccanegra (Giuseppe Verdi)
1951: The Rake's Progress (Igor Stravinski)
1954: The Turn of the Screw (Benjamin Britten)
1955: Ognenny angel (Ateş meleği) (Sergej Prokofyev)
1959: Allez-hop (Luciano Berio)
1961: Intolleranza 1960 (Luigi Nono)
1964: Hyperion (Bruno Maderna)
1973: Lorenzaccio (Silvano Bussotti)
2007: Signor Goldoni (Luca Mosca)
Ulaşım
Venedik kanalları nedeniyle dünyaca ünlüdür. Bir sığ Deniz kulağında yaklaşık 150 kanal tarafından şekillenmiş olup, 118 adet adadan oluşan bir takım adalar zinciri üzerinde kurulmuştur. Üzerinde şehirlerin kurulduğu bu adalar yaklaşık 400 köprü ile birbirine bağlanır. Eski merkezde kanallar yol görevi görür. Her bir şekillenmedeki ulaşım su üzerinde veya yürüyerek olur. 19ncu yüzyılda bir geçici yaya yolu anakarayı Venedik'teki demiryolu istasyonuna götürüyordu. Venedik Avrupa'nın en geniş araba girişinin yasak olduğu alana sahiptir. Ayrica Venedik aşk şehri olarak da bilinir. Venedik'teki türlü aşk mekanları genç aşıkların buluşma noktasıdır. Örn: Aşk Tüneli
Yerel idare
İdari bakımdan Venedik, Veneto bölgesine bağlı Venezia ili'nin bir komünüdür. Venedik komünü daha önce 18 adet "mahalle (quartieri)" kapsamaktaydı ve bu eski mahalleler esas Venedik şehri; belirli adalar ve anakarada bulunmaktaydı. 2005den itibaren Venedik Komünü 6 Belediye "(municipalità)"'ya bölünmüş ve bu belediyelere şu belirlenen "eski mahalleler" bağlanmıştır: [6][7][6]:
"Venezia-Murano-Burano Belediyesi": (Nüfus: 69.679 kişi. Alan:211 km²) (Eski mahalleler: No.1: San Marco-Castello-Sant'Elena; No.2: Cannaregio; No.3:Dorsoduro-S.Polo-S.Croce; No.4: Giudecca-Sacca Fisola; No.7:Murano; No.8:Burano)
"Lido-Pellestrina Belediyesi": (Nüfus: 21.691kişi. Alan: 72 km²) (Eski mahalleler: No.5: Lido-Malamocco-Alberoni; No.6: Pellestrina-San Pietro in Volta)
"Favaro Veneto Belediyesi" :(Nüfus: 23.376 kişi. Alan:45 km²) (Eski mahalleler: 10 Favaro)
"Mestre-Carpenedo Belediyesi" : (Nüfus: 88.181 kişi. Alan:24 km²) (Eski mahalleler: No.11: Carpenedo Bissuola; No.15 Piave 1866; No.13: San Lorenzo 25 aprile; No.12:Terraglio)
"Chirignago-Zelarino Belediyesi" : (Nüfus: 37.629 kişi. Alan:26 km²) (Eski mahalleler: No.14: Cipressina-Zelarino-Trivignano; No.16: Chirignago-Gazzera)
"Marghera Belediyesi":(Nüfus: 28.285 kişi. Alan:35 km²) (Eski mahalleler: No.17: Marghera- Catene; No.18:Malcontenta)
Kardeş şehirler
Arjantin Buenos Aires, Arjantin
Birleşik Krallık Newcastle, Birleşik Krallık
Bosna-Hersek Saraybosna, Bosna-Hersek
Estonya Tallinn, Estonya
Çin Halk Cumhuriyeti Suzhou, Çin
Almanya Nürnberg, Almanya
Türkiye İstanbul, Türkiye
Yunanistan Kedke, Yunanistan
Çin Halk Cumhuriyeti Qingdao, Çin
Yunanistan Selanik, Yunanistan
Amerika Birleşik Devletleri Fort Lauderdale, Florida, ABD
İşbirliği anlaşmaları
Venedik 25 Eylül 1999 tarihi ile Yunanistan'ın Selanik ve Almanya'nın Nürnberg şehirleriyle imzalanan işbirliği anlaşmasına sahiptir. Türkiye'nin İstanbul şehriyle 4 Mart 1993 tarihinde 1991 yılı İstanbul deklerasyonu çerçevesinde imzalanan işbirliği anlaşmasına sahiptir. Ayrıca Çin'in Qingdao şehri ile bilim ve teknoloji ortaklığına sahiptir. Ocak ayı 2000 tarihinde EC (Avrupa Birliği) n.2137/85 tüzüğünü yaparken, Venedik şehri ve Yunan topluluk ve şehirleri merkez birliği (KEDKE) kuruldu. Avrupa Ekonomik İlgi Gruplaşması (E.E.I.G.) Marco Polo sistemi ulusal olarak turist alanı ve kültürel alan içerisinde Aprupa Projesini gerçekleştirmek ve geliştirmektedir. Özellikle güzel sanatlara ait ve mimari mirasın korunması ve güvenliğinde referansdır.
Venedik kanallarının hikayesi
Venedik'teki binalar, birbirine çok yakın bir şekilde bir araya getirilen ahşap kazıklar üzerine inşa edilmiştir. Su altında oksijen olmadığı için çürümeyen ahşap aksine mineral düzeyi yüksek suya maruz kaldığı için kaya gibi sert bir madde haline dönüşür. Kazıklar yumuşak kum ve çamur tabakasını delerek daha sert olan kile kadar batar.
Venedik'in inşasında kullanılan kazıklar şuan Slovenya olan bölgeden getirtilmiştir. Bu nedenle bu bölge çorak topraklardan oluşmaktadır.
Venedik'in altında bulunan ahşap kazıklar, üzerinden yüzyıllar geçmesine rağmen hala sağlamdır. Binaların temelleri bu kazıklardan oluşur ve taştan binalar bu temelin üzerine oturtulmuştur. Ancak Venedik'teki binalar zaman zaman Adriyatik denizinin özellikle sonbahar ve ilkbahar dönemlerindeki hareketleri nedeniyle sel tehlikesi altındadır.
6 yüzyıl önce Venedikliler kendilerini karadan gelebilecek saldırılara karşı önemli akarsuların yönünü değiştirerek korumuştur. Bu akarsuları lagüne doğru yönlendirmişler ve böylece şehrin etrafını sularla kaplamasına izin vermişlerdir.
20. yüzyılda artezyen kuyuları yerel endüstri için su sağlarken battığında Venedik batmaya başlamıştır. Bunun sebebinin ise yeraltı sularının çıkarılması olduğu anlaşılmıştır. Artezyen kuyularının kullanımı 1960'tan sonra yasaklanmış ve batma süreci yavaşlamıştır. Ancak şehir hala sular altında kalma tehlikesini taşımaktadır. Çoğu eski evin merdivenleri şimdi sular altındadır.
YORUMLAR:
0 comments: