İskender büyük

Doğum: Mö 356
Ölüm: Mö 323

Makedonya Kralı ve tarihin en ünlü komutanlarından biri. Babası Makedonya Kralı II. Filip, annesi Epirus prensesi Olympias. İskender, çocukluğunda Yunan filozofu Aristoteles’ten ders alarak yetişti. Tarihçilerin çok farklı yargılara vardıkları Büyük İskender, yalnızca bir askeri deha ya da parlak bir zeka olarak kalmamış, düşünceleri çağının çok ilerisine taşan siyasal bir düşünür olmuştur. Birleşmiş, kendisini oluşturan ulusların bağımsızlığını, kültürünü ve geleneklerini koruyan bir imparatorluk kurmak düşünü büyük ölçüde gerçekleştirmiş, böylece özgür ve bağımsız sitelerden oluşan Yunan uygarlığının sonunu belirlemiştir. Babasının öldürülmesi üzerine M.Ö. 336’da yirmi yaşında kral oldu. 13 yıl süre içinde bugünki Makedonya'dan Pakistan'a uzanan büyüklüğünde bir imparatorluk kurmuştur.

Tarihin gelmiş geçmiş en ünlü atı sayılan Bukefalos, satılmak üzere kral II. Filip'e getirildiğinde, en usta biniciler bile hayvanı yatıştırmak için boşuna uğraştılar genç prens Iskender bunun üzerine hayvanı yularından tutarak güneşe çevirerek gölgesinden ürkmesini önleyerek sakinleştirdi ve azgın ata egemen oldu. Kral Filip bunu görünce "Oğul" diye seslendi; "Sen kendine layık bir krallık kurmaya bak çünkü Makedonya senin için pek ufak."

M.Ö. 334 yılında İskender, 35 bin kişilik bir orduyla, İran seferine çıktı. Marmara’ya akan Granikos nehrinde ( Kocaçay’da) Makedonya ordusu İran ordusunu yendi. Artık İskender’e Asya’nın bütün yolları açılmış sayılırdı. İskenderun yakınlarında İssos vadisinde Pers Kralı III. Darius'un 66 bin kişilik ordusunu yok etti.

Kısa sürede Lübnan ve Filistin fethederek İskender Mısır’a geçti. Mısırlılar, yıllarca Pers’lerin egemenliği altında yaşadıkları için İskender’e adeta bir kurtarıcı diye baktılar. İskender, Nil’in ağzında yepyeni bir şehir kurdu. Bu şehre İskenderiye adı verildi.

M.Ö 331 Ninive'yle Arbela (Erbil) arasındaki Gaugamela Savaşı'nda III. Darius'un 100 binlik ordusuyla İskender'in 40 binlik ordusu yeniden karşı karşıya geldi ve onu bir kez daha yenerek kaçmaya zorladı. Erbil Savaşı dünya tarihinin en önemli savaşlarından biri sayılır. Bu savaştan sonra Babil’ in iki şehri de İskender’e teslim oldu. İskender yeni aldığı her şehirden birçok ganimet ele geçiriyordu. Dünyanın en zengin hükümdarlarından biri haline gelmişti. Darius, Erbil Savaşı’ndan sağ kurtulmuştu ama, daha sonra Persli generallerden Bessos onu öldürür. Darius'un ölümü üzerine İskender Pers İmparatoru oldu. Savaş sonunda Büyük İskender "Asya Kralı" unvanını almıştır.

M.Ö 326 baharında İndus Irmağı yakınındaki Taksila'ya (bugün Takshaşila) giɾdi. Hydaspes (bugün Cihelum) ile Akesines (bugün Çenab) ırmakları arasındaki bölgenin hükümdarı Poros'u, Hidaspes Çarpışması'nda yenilgiye uğrattı. Esir olarak ele geçirilen Poros'a Nasıl biɾ muamele görmek istiyorsun diye sorduğunda Poros Krallara yakışır bir muamele cevabını verdi. Daha sonra Poros'u affetti ve dost oldular.

Zafer aldığına rağmen büyük kayıplar veren ve uzun süren savaşlar ordunun yıpranması, ülke içinde çıkan bazı hoşnutsuzluklar, İskender’i Babil'e dönmeye mecbur etti ve Hindistan seferini yarıda bıraktı. İskender Arabistan üzerine bir sefere hazırlanırken hastalanarak veya zehirlenerek günden güne kuvvetten düştü. M.Ö 323 yılında 33 yaşındayken öldü. İskender’in ölümünden sonra eski birliği muhafaza edemeyen Makedonya İmparatorluğu parçalanıp tarihten silindi.