FATİH SULTAN MEHMED

FATİH SULTAN MEHMED

Doğum 1432 - Vefatı 1481

Osmanlı devletinin 7 hükümdarı olan Sultan II.Mehmed Han, 1432 yılında Edirne'de doğdu. Babası II.Murad Han, annesi Hüma Hatun'dur. Avrupa'da tanınan adıyla Grand Turco (Büyük Türk), kısa boylu, dolgun yanaklı, kıvrık burunlu, gayet soğukkanlı, cesur, bilgin ve kuvvetli bir padişahtı. Askeri ve savaş taktiği dersleri aldı. 1481 yılına kadar hükümdarlık yaptı ve bizzat 25 sefere katıldı. Alim, şair ve sanatkarları sık sık toplar ve onlarla sohbet etmekten çok hoşlanırdı. Bilime ve sanata çok önem verirdi. Örneğin, dönemin önemli bilimadamlarından Ali Kuşçu'yu İstanbul'a çağırdı ve onu her konuda desteklemiştir. II.Mehmed dönemin önde gelen alimleri Akşemseddin ve Molla Gürani'den çok büyük ve titiz bir eğitim almiştır. Arapça, Farsça, Latince, Sırpça, Rumca, Keldanice ve İbranice'yi kusursuz şekilde konuşabiliyordu. Coğrafi, Mitoloji, Aritmetiği, Geometri, Astronomiyi öğrendi. Peygamber HZ.Muhammed'in bir hadisine nail olduğu için İslam dünyasının geniş bir kesiminde "kahraman" olarak kabul edilmektedir. Söylediği söz şöyledir "İstanbul mutlaka feth edilecektir Onu feth eden ne ulu bir komutan, onun askerleri ise ne güzel askerlerdir" 

TAHTA ÇIKIŞI 

Sultan II.Murad, Haçlı devletleri mağlup ettikten sonra, 1444 yılında barış sağladı, ve tahtı 12 yaşındaki oğlu Mehmed'e bırakmıştı. Ancak bazı devlet adamları, ve veziri azam Çandarlı Halil Paş, bu durumdan pek hoşnut değildi. Sebebi, Mehmed'in İstanbul fethinin planlamasıydı, ve seferin kendi gücünü zayıflatacağı düşüncesinde, olan Çandarlı Halil Paşa sonunda yeniçeri isyanı düzenleyerek, kargaşaya neden olmuştu. İleri yıllarda Halil paşanın idam nedeni, bu yüzden olacaktı. Bu olaydan faydalanmak isteyen Avrupalılar, tekrar Osmanlı devletine savaş ilan etmişlerdir. Bunun üzerine 1446 yılında Sultan II.Murat, güvenliği sağlamak için yeniden tahta geçmişti. 1448 tarihinde II. Kosova Muharebesi yaşandı, ve Haçlılar bir kere daha yenilgiye uğradı. 1451'de Sultan II.Murad vefat etti ve oğlu Sultan II.Mehmed 19 yaşında ikinci kes tahta çıktı.

SEFERLERİ

Fatih Sultan Mehmed, tahta oturur oturmaz İstanbul'un fethinin hazırlıklarına tez bir şekilde başlatmıştı. 1453 yılına dek yaptığı hazırlıkların ardından kuşatmayı başlattı. Yaklaşık 50.000 asker yanısıra Sultanın emri ile Urban tarafından muazzam Şahi topu yapılmıştı. karadan kuşatmanın yeterli olmayacağını düşünerek bir donanma hazırlatmıştı. Donanmasını bir şekilde Haliç’e indirmesi gerektiğini anlayan Mehmed gemilerini karadan geçirmeye karar verdi. Tarihde görülmemiş bir şekilde 70 kadar gemi silindirler üstünde Haliç’e indirildi. Böylece Haliç’in kontrolü Osmanlıların eline geçti. 

53 gün süren kuşatmanın ardından 29 Mayıs günü İstanbul nihayet fethedildi. Sonuç 1100 yıllık Doğu Roma imparatorluğu tarihe gömülmüştü. Mehmet fethin ilk günü öğle vakti şehre girdi. İlk olarak Ayasofya’da namaz kıldı. Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethettikten sonra, İstanbul’un farklı dinlerden farklı kültürlerden birçok insanın birlikte yaşadığı bir kent haline getirmek için birçok çalışma yaptı.

1454 -1457 arasında üç kez peşpeşe Sırbistan’a sefer düzenlendi. Belgrad dışındaki bütün Sırp toprakları ele geçirildi. 1460'da Venediklilerin elindeki bazı kaleler dışında Mora ve Atina şehri ele geçirildi. 1461 yılında Fatih Pontus Rum Devleti’nin başkenti olan Trabzon’u fethetti. 

1462 yılında Fatih Sultan Mehmed, Eflak’a bir sefer düzenledi. Bu seferin sebebi, o dönemler eflak prensi III.Vlad Dracula'nın Osmanlı’ya bağlı görünüp, arkalarından iş çevirmesiydi. Vlad’ın Fatih’in elçilerini, ve müslüman ahaliyi kazığa oturtarak öldürmesi üzerine, bizzat Fatih sefere katılmış, ve kısa sürede kesik başı II. Mehmed'e teslim edilmiştir.

1463'de Bosna fethedildi. Osmanlı'nın gösterdiği hoşgörüden etkilenen Boşnaklar Müslümanlığı benimsemişlerdir.

1466’da yeni bir Anadolu seferine çıktı. Karamanoğullarının başkenti Konya’yı ele geçirip, hanedanı tamamen ortadan kaldırdı. 1473’te Otlukbeli Savaşı’nda Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ı ağır bir yenilgiye uğrattı. 1476'da Boğdan Osmanlı hakimiyetine alındı. Fatih Sultan Mehmet 1477’de Kırım Hanlığı’nı Osmanlı Devleti’nin egemenliği altına aldı. 1479’da Arnavutluk da bir Osmanlı vilayeti durumuna geldi. 1480'de İtalya'ya yapılan sefer neticesinde Otranto fethedildi.

ŞAHİ TOPU

İstanbul surları dünyanın en sağlam surları olarak bilinirdi böylece Sultan Mehmed bu surları dövmek için özel top yaptırmaya karar verir. Yapımı üç ay süren Şahı topu çizimlerini Fatih Sultan Mehmet'in önderliğinde Osmanlı mühendislerinin yaptığı topun dökümünü Bizanslıların daha önce sınır dışı ettiği Macar Urban adlı bir dökümcü yapmıştır. Bu topun namlusu 91.5 cm'dir ve 18 ton ağırlığında. 680 kilogram ağırlığındaki güllesinin menzili 1200 metredir. Şahi Topu, 1500 km/saat hızla hedefi vurabiliyor. Bu ses hızından fazladır. Yani o dönemde Osmanlılar, çok ileri bir top döküm teknolojisi ve top kalıp soğutma sistemleri geliştirmişlerdir.

ESERLERİ

Fatih’in saltanatı döneminde Osmanlı ülkesinde 500'den fazla mimari yapı yapıldı. Onun adına yapılan en önemli yapı, İstanbul'da bir cami ile medrese, kitaplık, imarethane (aşevi), darüşşifa (hastane), hamam, kervansaray gibi birimleri kapsayan Fatih Külliyesi’dir. Dönemin mimari yapıtları arasında yer alan Yeni Bedesten (Kapalıçarşı) çok fazla meşhurdur. Saray-ı Cedide-i Amire ismiyle anılan Yeni Sarayı (Topkapı Sarayı) da Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırıldı. Büyük ilmi mübaheseler yaptırdı. Devrinin en büyük alimleri Molla Hüsrev, Molla Gürani, kelamda Hocazade bütün İslam alemince makbul eserler yazmışlardır.

VEFATI 

Fatih 1481'de, Anadolu'ya doğru yeni bir sefere çıktı. Ama daha yolun başında hastalandı ve Gebze yakınlarındaki ordugahında vefat etti. Gut veya nikris hastalığından öldüğü sanılmakla birlikte, zehirlendiği de söylenir. Yaptırdığı Fatih Camii’nin yanındaki Fatih Türbesi’ne defnedildi. Babasından devraldığı 880.000 km2 toprağı oğlu II.Bayezid'e 2.214.000 km2 olarak devretti.