Mustafa Kemal Atatürk

Hayatı

Mustafa Kemal Atatürk, Rumi takvime göre 1296 yılında, Miladi takvime göre ise 1881 yılında bugün Yunanistan sınırları içindeki Selanik’te doğdu. Babası, bir dönem gümrük memurluğu yapmış daha sonra ise ticarete atılmış Ali Rıza Efendi’dir. Annesi ise Zübeyde Hanım’dır. Altı çocuklu bir ailenin dördüncü çocuğu olan Mustafa Kemal’in üç kardeşi küçük yaşta difteriden vefat eder. En küçük kardeşi Naciye ise 12 yaşında vefat eder. Vefatlar üzerine Atatürk’ün Makbule’den başka kardeşi kalmaz.

Öğrenim Hayatı
Annesinin ısrarları üzerine mahalle mektebine yazılan Mustafa Kemal daha sonra, daha iyi olduğu düşünülen Şemsi Efendi mektebine başlar. Babasının ölümüne kadar bu okula devam eder. Babasının ölümünden sonra Zübeyde Hanım, kardeşinin çiftliğine yerleşir ve Mustafa Kemal eğitim hayatına ara verir. Altı ay sonra tekrar Selanik’e dönen Mustafa Kemal burada önce Mülkiye Rüştiyesinde daha sonra buradan alınarak kendisinin çabalarıyla Selanik Askeri Rüştiyesinin ikinci sınıfında eğitimine başlar. Mustafa Kemal kendi hatıralarında anlattığına göre Matematik dersine ilgi duyar. Çok sevdiği Matematik hocası Yüzbaşı Üsküplü Mustafa Sabri Bey, yetenekli ve olgun bu öğrencisine “Kemal” adını verir. Adını tarihe yazdıracak Mustafa Kemal bu okuldan dördüncülükle mezun olur. Kurmay subay Hasan Bey’in tavsiyesini dinleyerek Manastır Askeri İdadisi’ne başlar. 1898’de son sınıfta tüm derslerden yine tam not alarak liseden mezun olur. Yüksek Öğrenimi için İstanbul’a giden Mustafa Kemal burada harp okuluna başlar. Daha sonra bu okullar Padişah Abdülmecit’in fermanıyla Harp Akademilerine dönüştürülür. Mustafa Kemal 1902’de Erkân-ı Harbiye Mektebine başlar ve buradan Kurmay yüzbaşı olarak 21 Ekim 1904’te yemin ederek mezun olur.

Askeri Görevleri
Kurmay Yüzbaşı olarak göreve başlayan Mustafa Kemal’in ilk görev yeri Şam’da bulunan 5. Ordu olur. Ülke sorunlarına yakından tanık olup çözüm arayışlarına girerek "Vatan ve Hürriyet" adlı derneği kurar. Şam’da ki görevi bitince Manastırda bulunan 3. Ordu karargâhına atanır ve aynı zamanda Şark Demiryolu Müfettişliği görevinde de bulunur. 31 Mart Vakası olarak bilinen isyan ortaya çıkınca 1909’da Hareket ordusunun Kurmay başkanı olarak Selanik’ten İstanbul’a gelir. İsyan Bastırıldıktan sonra Mustafa Kemal sırasıyla şu görevlerde bulunur; Cumalı Karargâhındaki askerî manevralarda, 2'nci Redif Tümeni Kurmay Başkanlığında, 3'üncü Ordu Karargâhında ve 3'üncü Ordu Subay Talimgâhı Komutanlığında.

Tüm hayatı boyunca iyi bir subay olmak için çalışan Mustafa Kemal, kendisini mesleğine adamıştır. Trablusgarp’ta, Derne’de, Tobruk’ta, Balkan savaşlarında, Sofya’da önemli görevlerde bulunmuş ve büyük başarılara imza atmıştır.

Milli Mücadele ve Cumhuriyet Dönemi
Osmanlı Devletinin 1. Dünya Savaşı’na girmesiyle birlikte Mustafa Kemal açılan cephelerden Doğu cephesinde, Çanakkale cephesinde ve Sina-Filistin-Suriye cephelerinde görev yapmıştır. Özellikle Çanakkale cephesi Mustafa Kemal’in Türk tarihine doğduğu ve parladığı cephe olmuştur. Dört yıl süren uzun ve yorucu bir savaşın ardından Osmanlı devletinin de içinde bulunduğu İttifak devletleri yenilgiyi kabul etmek durumunda kalmışlardır. Savaş sonucunda Mondros Ateşkes anlaşması imzalanmıştır. Yurt genelinde işgaller başlamıştır. Mondros Ateşkes Anlaşması hükümlerini yerine getirmek için harbiye nazırlığı tarafından oluşturulan üç ordu müfettişliğinden, 9. Ordu müfettişliğine Mustafa Kemal verilmiştir. Bu gelişme Anadolu’nun kurtuluşu için Mustafa Kemal’e fırsat yaratmıştır.

Tarihler 19 Mayıs 1919’u gösterdiğinde Mustafa Kemal Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan ayrılmış ve Samsun’a ayak basmıştır. Birlik ve beraberliği sağlamak için Mustafa Kemal toplantılar yapmış, genelgeler ve tamimler yayımlatmıştır. Sırasıyla; önce Havza Genelgesi, sonra Amasya Tamimi ve Erzurum ve Sivas Kongreleri yapılmıştır. Misak-ı Milli kararlarıyla; bölünmez bir vatan sınırları çizilmiş. Yeni devletin esasları için Kurucu Meclis açılmıştır. Bu arada Mondros Mütarekesi’nden sonra işgallere karşı ordumuz ve Kuvayı Milliye, doğu cephesinde, güney cephesinde ve batı cephesinde direniş göstermiştir. Tarihler 30 Ağustos 1922’yi gösterdiğinde Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi bitmiş; düşmanın dört bir tarafı sarılmış, büyük kısmı yok edilmiş ve esir edilmişti. Muharebe neticesinde ordumuz 9 Eylül 1922 sabahı İzmir’e girmiştir. 11 Ekim 1922’de imzalanan Mudanya Ateşkes Anlaşması ve 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması ile Türkiye tüm dünyaya bağımsızlığını ilan etmiştir.

Yeni devletin kurulmasının ardından savaştan yeni çıkmış bir milleti toparlamak ve Dünya sahnesinde yerimizi almak adına İnkılaplar yapılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, tüm hayatı boyunca, önce cephede daha sonrada siyasi alanda kendini göstererek tüm ömrünü vatanına adamış bir insandır.

Vefatı
Tüm hayatını vatanına adayan Mustafa Kemal Atatürk’ün 1937 yılının sonlarına doğru sağlığı bozulmaya başlar. Son günlerini doktorların kontrolünde ve gözetiminde geçirir. 10 Kasım 1938 Perşembe günü saat dokuzu beş geçe Dolmabahçe Sarayı'nda hayata gözlerini kapar. 21 Kasım günü büyük bir törenle Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabrine konur. Ebedi istirahatgahı olan Anıtkabir’e ise 10 Kasım 1953 tarihinde yapılan devlet töreniyle defnedilir.

Diğer Ülkelerin Gözünden Mustafa Kemal Atatürk:
“ATATÜRK adı insana bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihî başarılarını, Türk Ulusuna ilham veren önderliğini, modern dünyayı anlayışındaki ileri görüşlülüğü ve bir askeri önder olarak kudret ve cesaretini hatırlatmaktadır. Ölümünün yıl dönümünde bu büyük adamı saygı ile selamlarım.”
John F. KENNEDY, ABD Başkanı (Cumhuriyet, 10 Kasım 1963)

“Savaşta Türkiye'yi kurtaran, savaştan sonra da Türk ulusunu yeniden dirilten Atatürk'ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de büyük kayıptır. Her sınıf halkın O'nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahramana ve modern Türkiye'nin Ata'sına layık bir tezahürden başka bir şey değildir.”
Winston CHURCHILL, İngiltere Başbakanı (Tan, 18 Aralık 1938)

“Ben şimdiye kadar on beş hükümdar ve cumhurbaşkanı ile özel ve resmi konuşmalar yaptım. Bu geceki kadar ezildiğimi hatırlamıyorum. Mustafa Kemal'de büyük bir ruh kudretinin esrarı var.”
Sir Charles TOWNSHEND, İngiliz General

“O, Türkiye'yi kurmakla bütün dünya uluslarına Müslümanların seslerini duyuracak kudrette olduğunu ispat etti. Kemal Atatürk'ün ölümüyle Müslüman dünyası en büyük kahramanını kaybetmiştir.”
Muhammed Ali CİNNAH, Pakistan Devlet Başkanı (Millet gazetesi, 10 Kasım 1954)

“Arkadaşlar, yüzyıllar nadir olarak dâhi yetiştirir. Şu talihsizliğimize bakın ki o büyük dâhi çağımızda Türk ulusuna nasip oldu. Mustafa Kemal’in dehasına karşı elden ne gelirdi?”
Lloyd GEORGE, İngiltere Başbakanı

Nişan ve Madalyaları
• Gümüş İmtiyaz Madalyası (1915)
• Gümüş Liyakat Madalyası (1915)
• Muharebe Liyakat Madalyası (1916)
• Altın Liyakat Madalyası (1916)
• Altın İmtiyaz Madalyası (1917)
• Harp Madalyası (1918)
• İstiklal Madalyası (1923)
• Beşinci Rütbeden Mecidi Nişanı (1906)
• İkinci Rütbeden Osmanlı Nişanı (1916)
• İkinci Rütbeden Mecidi Nişanı (1916)
• Birinci Rütbeden Kılıçlı Mecidi Nişanı (1917)
• Demir Salip Nişanı (1917)
• Alüyülala Nişanı (1923)
• Murassa Nişanı (1925)

Eserleri
• Takımın Muharebe Talimi
• Cumalı Ordugâhı
• Birinci Ta'biye Meselesinin Halli
• Taktik Tatbikat Gezisi 1
• Bölüğün Muharebe Eğitimi
• Taktik Meselenin Çözümü ve Emirlerin Yazılmasına İlişkin Öğütler
• Ta'lim ve Terbiye-i Askeriye Hakkında Nokta-i Nazarlar
• Zabit ve Kumandan İle Hasbihal
• Nutuk
• Medeni Bilgiler
• Geometri