Konu cinsel eğitim olduğunda ebeveynlerin genellikle kafasında pek çok soru oluyor. Nasıl başlasam? Ne söylesem? Ne zaman söylesem?
Cinsel eğitim, bizim çocukluğumuzdan bu yana değişti. Cinsel eğitimi, sadece bir kerelik uzun bir konuşmayla veremezsiniz (her konudan bahsetmiş olsanız bile). Günümüzde cinsel eğitim, çocuğunuzla yaptığınız çok sayıda kısa, düzenli ve tekrarlayan karşılıklı diyalogdan oluşuyor.
Peki, neden çocuğunuzla tüm bu konular hakkında konuşmalısınız?
Birincisi, çocuklarınız cinsellik hakkında arkadaşlarından, internetten ve televizyondan mutlaka bir şeyler duyacaklar. Önceden devreye girerek, doğru bilgiyi aldıklarından emin olabilirsiniz ve daha da önemlisi sizin bu konularda neler hissettiğinizi öğrenirler.
İkincisi, çocuklarınızın bir gün cinsellikle ilgili ne yapacağını aslında siz etkiliyorsunuz. İyi bir cinsel eğitim alan çocuklar, cinselliği daha sağlıklı yaşlarda yaşamaya ve istenmeyen gebelik ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan kaçınmaya daha meyilli olurlar.
Aşağıda, çocukların eninde sonunda öğrenmek zorunda oldukları cinselliğe ilişkin farklı konuların ana hatlarını bulacaksınız. Basit bir rehber niteliğindeki konular ve yaşlar, çocuk cinsel gelişimi üzerine bildiklerimize ve günümüz dünyasında çocuklarımızı sağlıklı ve güvende tutma isteğimize dayanıyor.
Erken Çocukluk (2-5 yaş)
Bedenlerimiz
- Vücudumuzun bölümlerinin doğru isimleri ve ne işe yaradıkları
- Kız ve oğlan çocuklarının farklı ama aynı zamanda aynı olduğu – kızların bir vajinası, oğlanların bir penisi var, ama hepimizin memeleri/poposu/burnu/elleri vs. var.
- Bedenlerimizin farklı olduğu ve farklı olmanın normal olduğu
- Bedenlerimizin ne hissettiğimizi bize söyleyebildiği – birçok farklı duygumuz var ve bunları bedenimizde hissedebiliriz.
Mahremiyet
- Bedenin bazı bölümleri özeldir – bunları tüm dünya görmek zorunda değil.
- Özel ve herkese açık alanlar ve zamanlar vardır – bu, duruma göre değiştiği için çocuklar tarafından öğrenilmesi biraz karışık olabilir. Örneğin, anneannesi ziyarete geldiğinde çocuğunuzun evde çıplak olmasında bir sorun olmayabilir ama tesisatçı geldiğinde olur!
- Diğer insanların özeline saygı duymak. Örneğin eğer banyonun kapısı kapalıysa, kapıyı çalmaları ve içeri girmek için istemeleri gerektiği.
- Onların da gizlilik hakkına sahip oldukları – mesela tuvalete gittiklerinde, banyo yaptıklarında ya da giyinirlerken.
- Vücutlarımızla ilgili konuşmaların evde ve ebeveynleriyle birlikte (okul bahçesinde değil) özel zamanlar için olduğu.
Kendimize dokunmak
- Penislerine ya da vajinalarına dokunmalarında bir sorun olmadığını ama bunun bir yeri ve zamanı olduğunu.
- Cinsel organla oynamaya sınır koymak. Cinsel organlarımıza dokunmanın hoşumuza gidebileceğini ama bunun tıpkı tuvaletimizi yapmak gibi özel bir aktivite olduğunu ve kendi odaları gibi özel bir yerde olması gerektiğini açıklayın.
- Eğer çocuğunuz, dışarıda sosyalleşirken cinsel organına el atarsa, ona yumuşak bir şekilde ellerini pantolonunun içinden çıkarması gerektiğini hatırlatın. Bunu yaptıkları için olay çıkarmayın, çünkü kendilerini güvende hissetmelerini sağlıyordur. Eninde sonunda bu alışkanlığı bırakacaklardır!
- Eğer bir arkadaşıyla ‘doktorculuk’ oynadığı sırada birbirlerinin cinsel organlarına baktıklarını fark ederseniz, derin bir nefes alın, sakin bir şekilde oyunlarını bölün, giyinmelerini söyleyin ve dikkatlerini başka bir oyuncağa ya da oyuna vermelerini sağlayın. Daha sonra çocuğunuzla, dokunmayla ilgili kurallar ve mahremiyet hakkında konuşabilirsiniz.
Bebekler
- Bütün canlılar ürer – Ağaçlar tohum bırakır, köpeklerin yavruları ve insanların bebekleri olur. Üreme örnekleri gördükçe yavaş yavaş göstermeye başlayın.
- Bir bebek kadının içinde büyür – rahimde ya da karnında (ileride daha spesifik olursunuz).
- Bir bebek yapmak için hem bir erkeğe hem de bir kadına ihtiyaç vardır.
- Bir bebek nasıl yapılır? Bir bebek yapmak için bir erkekten bir parçaya (hücre ya da sperm) ve bir kadından bir parçaya (hücre ya da yumurta) gerek vardır. ‘Ben nereden geliyorum’ genellikle çocukların sorduğu ilk soru olur!
- Bir bebek kadının içinde büyür. Çok basit tutun çünkü sadece en temel konuları bilmek isterler. Detaylar çok daha ileriki yıllarda gelir.
- Eğer bebeğin nasıl dışarı çıktığını bilmek isterlerse, kadının vajinasından ya da karnından geldiğini açıklayın.
- Bebek yapmak çocukların değil, yetişkinlerin işidir. Bu konuyu her konuştuğunuzda, bunu onlara hatırlatma alışkanlığı edinin.
Beden Aidiyeti ve Dokunma
- Bedenlerinin patronunun kendilerinin olduğunu ve bedenlerine kimlerin dokunabileceğini (siz dahil) söyleme hakkına sahip olduklarını anlatın.
- Karşındaki istemiyorsa, başkasına dokunmanın ya da sarılmanın doğru olmadığını söyleyin.
- Bir yetişkinin, bir doktor ya da hemşire gibi kendi vücuduna bakmasının ve dokunmasının bazen belli sebepleri olabileceğini söyleyin.
- Bedenimizle ilgili sırlar saklamadığımızı anlatın. Sırlar sadece sürprizler ve hediyeler hakkında olabilir.
- Kendilerini kötü ya da komik hissettiren herhangi bir şeyi her zaman size anlatabileceklerini açıklayın.
İhtiyaç Duydukları Destek
Anaokulu yaşları, bir şeyler öğretmenin en basit olduğu yaşlardır. Ne var ne yoksa bütün bilgiyi emmeye hazır boş süngerler gibidirler. Eğer onlara anlam ifade eden bir açıklama yapılmadıysa, kendi sebeplerini uydurmak için hayal güçlerini kullanırlar. Kolayca unutabildikleri ve bazen sizi ilk seferde anlamadıkları ya da anlattıklarınızın sadece bir kısmını duydukları için sürekli tekrar etmeye hazır olun. Ve onlara ne demek istediklerini sormayı unutmayın, böylece onlara doğru cevabı verebilirsiniz!
Eğer kendinizi onların bir numaralı bilgi kaynağı yapmak istiyorsanız, o zaman dürüst olun ve bebeklerle ilgili sorularına cevap verin. Cevap vererek çocuğunuza sizinle her şey hakkında konuşabileceği ve bilgi için güvenilir bir kaynak olduğunuz mesajını verirsiniz. Bu iyi bir şey, özellikle de diğer çocuklarla iletişime geçmeye başladıklarında.
Eğer bu kelimeleri kullanmakta zorluk yaşıyorsanız, cinsel eğitimle ilgili kitaplara başvurabilirsiniz. Bu kitaplar bilgi sağlar ve yaşa uygun bir şekilde yazılmışlardır. Ayrıca her gece okuduğunuz kitapların arasına bir de eğitici bir kitap katıverseniz, bunu bu yaşta fark etmezler bile.
Orta Çocukluk (5-8 yaş)
Bedenlerimiz
- Bedenin bölümlerinden (hem kızların hem de oğlanların) bahsederken daha spesifik isimler kullanmak – penis, testisler, anüs, vajina, rahim, yumurtalıklar vs.
- İç üreme organları hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak – rahim, yumurtalık, fallop tüpleri, mesane, bağırsak vs.
- Bedenlerin farklı şekillerde, boyutlarda ve hatta renklerde olduğunu anlatın.
- Hem kızların hem de erkeklerin bedenlerinde dokunulmasından hoşlandığı bölümler olduğunu söyleyin.
- Kendi bedenlerine artık kendilerinin bakabileceği yaşta olduklarını açıklayın. Mahrem bölgeler, saç, dişler, cilt vs.
-Reddetme becerilerinin yerinde olduğundan emin olun – ‘Yapma, bu hoşuma gitmiyor.’
Ergenlik
- Büyüdükçe bedenlerinin değişeceğini anlatın.
- Ergenliğin fiziksel ve duygusal değişim zamanı olduğunu söyleyin. Hangi değişimler olduğunu bilmek isterlerse, bunun nasıl bir yetişkin olmaya geçme aşaması olduğu hakkında konuşun.
Cinsel İlişki
- Bir erkeğin spermi bir kadının yumurtasıyla birleşirse (ki bu da genelde cinsel ilişki sırasında olur) bir bebek oluşabilir.
- Sperm erkeğin penisinden çıkar ve kadının vajinasına giderse bir bebek oluşur. Sperm yumurtanın olduğu yere gider. Yumurta ve sperm birleşir ve bir bebek olarak büyümeye başlarlar.
- Yetişkinlerin yaşadığı cinsel ilişki hayatın doğal, normal ve sağlıklı bir parçasıdır.
- Yetişkinler birbirlerine olan sevgilerini göstermek ve kendilerini iyi hissetmek için birbirlerini öper, sarılır, dokunur ve diğer cinsel davranışlarda bulunur.
- Cinsel ilişki bir yetişkin aktivitesidir ve çocuklara göre değildir.
- Yetişkinler bebek sahibi olmayı ya da olmamayı seçebilirler.
Cinsel Davranışlar
- Mastürbasyon – bazı çocuklar yapar, bazıları yapmaz.
- Cinsel ilişki ve mastürbasyon gibi tüm cinsel davranışların mahrem olduğunu anlatın.
Bedenlerin dokunulmaktan hoşlanabileceğini söyleyin.
- Bazı insanların internette çıplak insanların resimlerine baktığını ama bunun çocuklara göre olmadığını anlatın. Çocuğunuz bu resimlerle karşılaşırsa ne yapması gerektiği hakkında da konuşmanız gerekebilir.
Sevgi
- Sevgi, kendin ve başkaları hakkında derin ve sıcak duygular hissetmektir.
- İnsanlar farklı sevgi türleri yaşayabilir.
- İnsanlar ebeveynlerine, akrabalarına ve arkadaşlarına sevgilerini farklı şekillerde ifade edebilir.
- Biriyle çıkmak demek, iki insanın romantik olarak birbirini çekici bulması ve boş zamanlarını birlikte geçirmek istemesi demektir.
- Biriyle çıkmak, ergenlik döneminde başlar.
Bu, çocuklarınızın söylediğiniz her şeye inandığı ve özümsediği bir dönemdir. Bilginin ana kaynağı olarak sizi görmelerini sağlama fırsatını kaçırmayın. Eğer bunu yapmazsanız, bu bilgiyi başka yerlerden alacaklardır (arkadaşlar ve medya).
5 yaşındaki bir çocuğun bilmesi gerekenler ile 8 yaşındaki bir çocuğun bilmesi gerekenler arasında büyük bir fark vardır. Çocuklar büyüdükçe onlara daha fazla detay vermeniz ve kendinizi çok daha fazla tekrar etmeniz gerekir!
Sorularını mümkün olduğu kadar dürüst ve gerçekçi bir şekilde cevaplayın. ‘Sen ne düşünüyorsun?’ diye sorun. Bu, halihazırda ne bildiklerini ve ne bilmek istediklerini anlamanızı sağlar. Yanlış sonuçlar çıkarmamalarını sağlayacak kadar yeterli bilgi verdiğinizden emin olun. Mesela, bir kadın ve erkek yattığında bebek yapıldığını söylerseniz, bunun yan yana yatmaları demek olduğunu zannedebilirler. Söylediklerinizi anladıklarını ve daha fazla soruları olup olmadığını kontrol edin.
Bazı çocuklar soru sormaz. Bu da konuşmayı sizin başlatmanız gerektiği anlamına gelir. Konuşmayı başlatmak için günlük hayattaki olayları bir fırsat olarak kullanabilirsiniz. Mesela hamile bir kadın, televizyonda öpüşen bir çift, banyodaki adet dönemi ürünleri gibi. Ayrıca birlikte cinsel eğitim ile ilgili bir kitaplar da okuyabilirsiniz.
YORUMLAR:
0 comments: